Een tweegesprek kan snel allerlei onverwachte wendingen nemen, het verloop is onvoorspelbaar.
Een twistgesprek kan nog meer verwarring opleveren. De gesprekspartner blijkt er opeens ideeën op na te houden die jij onvoorstelbaar vindt. Hoe kan hij er zo over denken? Verbijstering is het resultaat.
Als simpele gesprekken al zo onvoorspelbaar zijn dan is het geen wonder dat de wereld niet zo maakbaar is. Wat voor jou heel logisch, is voor de ander onvoorstelbaar. Probeer dan maar eens samen ergens te komen!
Een simpel gesprek is soms heel onvoorspelbaar. Interactie tussen mensen is complex. Interactie tussen mensen met verschillende achtergronden is nog complexer. Hoer meer mensen en hoe meer achtergronden die hebben, hoe complexer de interactie.
Na een stukje over maakbaarheid (lees: ...) kreeg ik een reactie dat het vreemd was dat ik er zo over dacht omdat ik allerlei projecten in de Rotterdamse haven deed. Het bestaan en succes van die haven moest dan de maakbaarheid bewijzen.
Tijd om het verschil tussen complexiteit en gecompliceerdheid weer eens aandacht te geven. Complexiteit wordt vooral gekenmerkt doordat er allerlei actoren met verschillende ideeën en belangen actief zijn. In een complexe situatie is de maakbaarheid laag.
Geompliceerdheid betekent dat iets ingewikkeld maar beheersbaar is. Als je de betreffende materie beheerst, dan kan je veel bereiken, de maakbaarheid is tamelijk groot.
Gecompliceerde zaken zijn maakbaar, al vraagt het wel veel expertise. Hoe complexer iets echter is, hoe minder maakbaar iets is.
Techniek speelt met de materie. Daar gelden fysische wetten, er is sprake van varianties, bijvoorbeeld in allerlei materiaaleigenschappen, dus de onzekerheden zijn beperkt en voorspelbaar, ze zijn bekend. Techniek is gecompliceerd, maar op zich niet complex. Al kan juist de omgeving een project weer heel complex maken, evenals het aantal betrokken partijen en/of mensen.
Bij infraprojecten is daardoor sprake van een redelijke maakbaarheid. Ze zijn gecompliceerd, maar niet per se complex.
Lees ook: "Maakbaarheid en vakkennis"