In "Wat leiders drijft" schetst Manfred Kets de Vries de drijfveren van leiders. Hun "innerlijk theater" theater bepaalt in hoge mate hoe zij handelen. Dat innerlijke theater is gevormd in de jonge jaren, het komt tot stand in de eerste levensjaren.
Verder schenkt de auteur in dit boek aandacht aan het veranderen van de manier van denken en aan de psychologische dynamiek van organisaties en groepen.
Hierna een beknopte "samenvatting".
In organisaties gebeuren veel rare irrationele dingen. De auteur stelt dat deze zaken hun oorsprong vinden in "de intrapsychische en interpersoonlijke wereld van de mensen op sleutelposities, onder de oppervlakte van het alledaagse." Door onze ervaringen met onze verzorgers in onze eerste levensjaren worden scripts gevormd die ons latere gedrag vormen. We reageren op latere leeftijd op onze medemensen zoals we dat in onze jongste jaren hebben geleerd. Vooral ons gedrag tegenover "autoriteiten" wordt erdoor bepaald.
Narcisme
Narcisme is een eigenschap die heel bepalend kan zijn. Constructief narcisme, waarvan de beschrijving mij overigens erg aan de beschrijving van Niveau 5-leiders van Jim Collins deed denken, (lees: Boekbespreking "Good to Great") werkt positief; reactief narcisme ontstaat als kinderen in hun jonge jaren beschadigd raken. Narcisten komen door hun behoefte aan status, macht, glamour en prestige vaak in leidinggevende posities terecht.
Aan de hand van het begrip "overdracht" wordt uitgelegd hoe de psychopathologie tussen narcisten en anderen werken. Overdracht is het fenomeen waarbij onbewust gevoelens van de ene persoon naar een ander worden doorgegeven. "Spiegelen" en "idealiseren" zijn twee van die overdrachtsfenomenen.
Door "spiegelen" leren we door naar mensen in onze omgeving te kijken hoe we ons moeten gedragen.
"Idealiseren" is het fenomeen dat mensen anderen die voor hen belangrijk zijn (zoals hun verzorgers) alleen maar als positief zien.
Volgers idealiseren hun "leiders". Leiders spiegelen zich in het enthousiasme dat zij daarmee ontvangen.
Disposities
Mensen hebben soms eigenaardige gemoedsgesteldheden. In het boek worden de volgende "disposities" behandeld.
- Zelfdestructieve dispositie;
- Onthechte dispositie;
- Sadistische dispositie;
- Paranoïde dispositie;
- Controlerende dispositie;
- Afhankelijke dispositie;
- Negativistische dispositie;
- Antisociale dispositie;
- Narcistische dispositie;
- Dramatische dispositie;
- Depressieve dispositie.
Bij de narcistische dispositie is de kans op leiderschap zeer groot, bij de controlerende, de paranoïde en de antisociale dispositie is die kans groot, bij de depressieve klein en bij de afhankelijke, de zelfdestructieve en de negativistische dispositie is die zeer klein,
De kans op volgerschap is groot bij de dramatische, de controlerende, de afhankelijke, de zelfdestructieve en klein bij de narcistische, de depressieve de sadistische en de antisociale dispositie.
Archetypen
Kets de Vries onderkent ook nog een aantal archetypen van organisaties, namelijk:
- Dramatische/cyclothyme organisaties;
- Wantrouwende organisaties;
- Dwangmatige organisaties;
- Onthechte organisaties;
- Depressieve organisaties.
Het voert te ver om deze hier ieder afzonderlijk te beschrijven.
Wijze leiders
Tegen het slot schetst de auteur zijn beeld van wijze leiders.
Wijze leiders zien wat onmogelijk is en beginnen dat als mogelijk te zien. Ze zoeken hulp van anderen. Zij luisteren naar hun teamleden en gebruiken hun sterke kanten. Ze helpen hun teamleden in hun ontwikkeling. Ze betonen medeleven. Ze kunnen in de huid van hun "onderdanen" kruipen en stellen zich de vraag of ze zichzelf als leider zouden willen hebben. Ze moeten authentiek overkomen.
Slotopmerking
Dit boek geeft inzicht in de persoonlijkheidstypen die leiden tot leiderschap en volgerschap en laat zien hoe dat resulteert in bepaald gedrag.
Citaten uit "Wat leiders drijft"
"Wat leiders drijft" bij bol.com
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst