In het artikel “De kracht van consequenties” schetst Joost Kerkhofs de ABC-analyse van gedrag. Tevens geeft hij de mate van effectiviteit aan van factoren die gedrag beïnvloeden.
Dit model verklaart ook de geringe effecten van kwaliteitssystemen op gedrag. Dat is het onderwerp van dit blog.
Eerst wat uitleg.
ABC-analyse
ABC staat voor Antecedenten, Behavior en Consequenties.
Gedrag (Behavior) wordt bepaald door de antecedenten en door de consequenties. Antecedenten zijn de factoren die vooraf gaan aan het gedrag en die daardoor mede gedragsbepalend zijn.
De consequenties zijn de gevolgen van het gedrag. Ook de gevolgen die op gedrag kunnen volgen bepalen deels hoe we ons gedragen.
Uit onderzoek blijkt dat de antecedenten ons gedrag slechts voor zo’n 20% bepalen. De consequenties zijn dus veel belangrijker Dan de antecedenten als het om gedragsbeïnvloeding gaat.
De gevolgen van gedrag, de consequenties, zijn te verdelen in vier categorieën, te weten:
- Belonen
- Dwingen
- Straffen
- Negeren
Voor wie meer wil weten over deze categorieën, lees het genoemde artikel van Kerkhofs.
Binnen de consequenties bepaalt Belonen ons gedrag voor 80%, de andere drie factoren bij elkaar zijn goed voor de overige 20%.
Daarnaast geldt nog dat sociale beloning goed is voor 80% effect binnen de factor beloning en materiële beloning voor slechts 20%.
Kwaliteitssystemen
Ik denk dat het geen uitleg behoeft dat kwaliteitssystemen zich niet richten op het belonen van mensen om daarmee hun gedrag te beïnvloeden, maar vooral gericht zijn op dwingen en misschien deels (in erg ouderwetse organisaties) op straffen.
Kwaliteitssystemen hanteren dus een factor die voor minder dan 20% ons gedrag bepaalt. Een weinig effectief deel van de beïnvloedingsmogelijkheden dus. En het is dwingend. Dat vindt niemand leuk. Mensen doen dus hooguit het minimale, dat wat moet. En het zou me niet verbazen als dit bij veel mensen zelfs tot al dan niet stiekem verzet leidt.
Tja, dat dit niet erg effectief is…