Rolf Dobelli behandelt in “De kunst van het heldere denken” 52 denkfouten. Kort en bondig geeft hij voor iedere denkfout weer wat die fout inhoudt, hoe deze (evolutionair) is te verklaren en hoe je ermee om kan gaan.
Dobelli haalt regelmatig een tweetal auteurs aan waarvan ik hier eerder boeken besprak, namelijk Taleb en Cialdini. Voor wie deze auteurs al heeft gelezen zijn de bevindingen van Dobelli minder verrassend. Het is dan eerder een feest der herkenning.
Maar, dat mag de pret niet drukken. Dobelli schrijft vlot en bondig, Hij gebruikt steeds drie pagina’s per denkfout en zet daarin puntig neer waar het om draait.
De benadering van Dobelli verschilt van die van de beide andere auteurs.
Bij Taleb draait het om fenomenen die we door onze beperkingen (denkfouten) niet goed (kunnen) overzien. Fenomenen die we te optimistisch inschatten doordat we ze onvoldoende overzien. Taleb wil ons doordringen van de enorme gevaren en risico’s die kleven aan het onvoldoende doorzien van die fenomenen. De denkfouten vormen voor hem dus slechts een achtergrond voor de wijze waarop de fenomenen zich voordoen, zonder dat deze door iemand zijn te voorzien, of als achtergrond voor het veel te optimistisch benaderen van de werkelijkheid.
Cialdini beschouwt het fenomeen "invloed". Hoe laten wij ons beïnvloeden en waardoor komt dat? De denkfouten zijn bij Cialdini een verklaring voor het gegeven dat wij ons vaak laten beïnvloeden waar geen rationele grondslag voor die beïnvloeding aanwezig is.
Ik wil in dit stukje één denkfout niet onbenoemd maken, namelijk degene die Dobelli 'Social Loafing' noemt. Dit staat voor het fenomeen dat individuen zich in een groep minder inspannen als hun individuele inbreng minder zichtbaar is. de optelsom van de maximale kracht die 10 touwtrekkers ieder individueel realiseren is hoger dan de trekkracht die de 10 touwtrekkers gezamenlijk realiseren!
Ook voor groepsbesluiten voelen de individuele leden zich minder verantwoordelijk. Een gevolg daarvan is dat groepen, bijvoorbeeld MT’s, riskantere besluiten nemen dan de individuele leden aan hadden gedurfd. De verantwoordelijkheid is diffuus geworden.
Dobelli geeft als remedie de individuele prestaties van groepsleden zo zichtbaar mogelijk te maken. Voor MT’s betekent dat volgens mij dat ieder MT-lid een duidelijke en eenduidige verantwoordelijkheid voor zijn eigen onderdeel moet hebben, dat de voorzitter verantwoordelijk is voor besluiten die het geheel aangaan. Maar vooral ook dat de gezamenlijke verantwoordelijkheid van MT’s onwenselijk is.
Ondanks de “dubbelingen” met andere auteurs heb ik Dobelli’s boek met plezier gelezen. Door de invalshoek die Dobelli hanteert kan je jezelf een beter en completer beeld vormen van de zaken waar het in de verschillende boeken om draait.
De prettige leesbaarheid draagt zeker aan het leesplezier bij!
“De kunst van het heldere denken” bij bol.com
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst