Maakbaarheidgeloof is naïef.
De toekomst voorzien is grotendeels onmogelijk.
Complexiteit is groot en neemt toe.
De gevolgen van besluiten en handelingen zijn beperkt te overzien.
'Black Swans' zijn niet te voorzien, zeker is dat ze wel altijd op de loer liggen.
Allerlei managementtheorieën en –methodieken, ontberen wetenschappelijk bewijs, of er is glashard bewijs dat ze niet werken.
Veel managementtheorie en -praktijken zijn pure bullshit.
Maar, als dat allemaal zo is, dan is maar de vraag wat je als manager dan nog kan of moet?
Leiden al de voorgaande inzichten niet tot inertie?
Wel, soms moet je als manager gewoon besluiten of ingrijpen. Niet besluiten of ingrijpen is in zo'n geval sowieso ongunstig.
Dus ook al kan je de gevolgen van je handelen niet volledig overzien, dan nog is ingrijpen soms noodzakelijk.
Daarnaast moet je flexibel inspelen op de werkelijkheid.
Laten we er eens een matrixje tegenaan gooien. Ach, op die matrixjes kan je op zich ook kritiek hebben, maar het helpt ons wel om de werkelijkheid wat behapbaarder te maken, nietwaar?
Complexiteit laag, voorspelbaarheid hoog
Niet te zwaar aan tillen, gewoon naar beste kunnen handelen en besluiten. Je zal er best eens naast zitten, maar dat is 'all-in-the-game'.
Vergeet daarbij niet dat we de voorspelbaarheid altijd overschatten!
Complexiteit hoog, voorspelbaarheid hoog
Goed nadenken, maar wel ook naar beste kunnen handelen en besluiten. Je zal er vaker naast zitten dan wanneer de complexiteit lager is. Maar je moet toch wat. 'Gut feeling' kan je hierin heel ver brengen.
Complexiteit laag, voorspelbaarheid laag
Hier wordt handelen en besluiten al risicovol. Niet besluiten en niet handelen kan weleens even slim zijn als wel handelen of besluiten. Erg goed over nadenken. Op basis van 'gut feeling' kan je best eens een risico nemen, als het maar bewust gebeurt. Maar, wees je ervan bewust dat je pas weet of iets gunstig of ongunstig uitpakt, nadat je het risico hebt genomen. En meestal weet je het zelfs pas een poos nadien.
Complexiteit hoog, voorspelbaarheid laag
Dit is een absolute gevarenzone. Veel fusies en nieuwe strategieën mislukken omdat ze in dit segment zitten. Zelfs als je er erg goed over na hebt gedacht zal er veel anders lopen dan verwacht (of gehoopt). Bedrijven die radicaal het roer omgooien zonder dat daar een hele goede reden voor is, die gaan met een grote mate van waarschijnlijkheid de mist in. Verkoop die aandelen, of: koop putopties!
De enige goede reden om ingrijpende en onvoorspelbare maatregelen te nemen, is wanneer het bedrijf bij ongewijzigd handelen vrijwel zeker kapot gaat. Als dat het geval is dan zal er ook brede steun voor de gewijzigde inzet zijn. De kans dat het mislukt wordt daarmee kleiner dan wanneer er een echte noodzaak ontbreekt.
In de Angelsaksische wereld is het geloof in maakbaarheid en voorspelbaarheid groter dan in de Rijnlandse wereld. In de Angelsaksische wereld wordt druk gepland en geprognosticeerd. Hoe gaat en moet dit in de toekomst lopen? In het Rijnlandse denken wordt meer vanuit de werkelijkheid van het moment gehandeld. Er wordt niet naar een plan toegewerkt, maar er wordt gestart bij nu. Steeds weer. Dit is eigenlijk het pragmatisme zoals het ooit is bedacht door William James ten top. Je beoordeelt mogelijke handelingen of besluiten op het effect dat ze hebben. Degene met het gunstigste geprognosticeerde gevolg, die kies je. Dat je je daarbij verre houdt van besluiten die volstrekt ongewis zijn, behoeft geen betoog.
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst