Eén van de bijlagen bij de geannoteerde versie van “The Human Side of Enterprise” uit 2006 is het artikel “On Leadership” van Douglas McGregor.
De ideeën van McGregor waren voor zijn tijd revolutionair. Ze pasten niet bij de manier van werken en managen die op dat moment in Amerika als normaal gold. Het was ook de tijd dat alles wat niet conform de heersende normen was algauw als communistisch werd gezien. En dat is iets waar veel Amerikanen allergisch op reageren. Het is in onze tijd niet goed meer voor te stellen dat de ideeën van McGregor en de mensen die daarachter stonden op deze manier onheus werden bejegend. Maar, het gebeurde wel. En McGregor vond kennelijk dat hij zich er tegen moest verdedigen.
National and international tensions make us wary of nonconformity everywhere. It is an easy, popular pastime to link nonconformity with "Communist tendencies." Our colleges and universities, Antioch among them, are frequently attacked by those who cannot countenance any views but their own. Because such attacks are persistent and melodramatic, a great many sensible people erroneously conclude that "where there is smoke, there must be fire." As a result, irreparable damage is often done to individuals and to organizations.
McGregor nam een ferm standpunt in. Hij stond ervoor dat de hogescholen en universiteiten vrij moesten blijven van kortzichtigheid.
It is the business of colleges and universities to create a climate within which freedom of responsible inquiry and belief can flourish. These institutions must be tough enough to win the fight against whatever forces seek to destroy this freedom.
Wetenschap stelt altijd kritische vragen, daarop wordt onderzoek gebaseerd en daarmee wordt uiteindelijk nieuwe kennis verkregen. Kennis, zo blijkt uit de lange weg die het koste om de ideeën van McGregor niet langer meer als non-conformistisch te zien. Nieuwe ideeën hebben altijd tijd nodig om tot gemeengoed te worden, of zelfs maar breder geaccepteerd te worden. En dan blijken ze hele nieuwe werelden te openen. Daarom is het zo belangrijk dat nieuwe ideeën kunnen ontstaan, dat daar een klimaat voor is.
Er zijn ook tegenwoordig krachten aan het werk die alles wat niet tot de eigen identiteit (die bevroren wordt tot iets stijfs en onaantastbaars, wars van iedere ontwikkeling) verfoeien, kleineren en, waar mogelijk, bestrijden. Dat laatste soms gewoon door alleen maar door met modder te gooien. De sociale media bieden daartoe alle mogelijkheden. Maar, als deze mensen daarvoor de macht hebben, ook door botweg de ideeën ieder podium te ontnemen. De dictatuur ligt om de hoek en is soms ook die hoek al gepasseerd.
In veel landen zie je machthebbers die de vrijheid van meningsuiting, en daarmee de ontwikkeling van nieuwe ideeën, beteugelen (“afwijkende” meningen worden bijvoorbeeld als belediging van een staatshoofd berecht), die de pers naar hun hand zetten (media die hen niet ondersteunen worden bijvoorbeeld gesloten), de rechtspraak wordt gepolitiseerd (door zittende rechters af te doen als naïef, of, erger door de benoemingen van rechters bij de machthebbers te leggen).
Daarom dit blog. De verdediging van McGregor van zijn ideeën tegen de aantijging dat ze communistisch zouden zijn, doet gedateerd aan. Het geeft een tijdsbeeld dat de USA (enigszins) achter zich heeft gelaten.
Maar, de verdediging van het vrij kunnen vormen en ontwikkelen van nieuwe ideeën, is nog altijd actueel. Nu misschien wel weer meer dan decennia het geval is geweest. Vooral ook in de USA.
Citaten uit “The Human Side of Enterprise”