Loyaliteit wordt binnen organisaties doorgaans hogelijk gewaardeerd. Loyaliteit kan echter ook tot slaafse volgzaamheid leiden en dat kan de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen van een organisatie ernstig belemmeren. Ik heb in het verleden binnen een organisatie gewerkt waar inderdaad veel bureaucratie en disfunctionaliteit werd vergoelijkt. In die organisatie was het altijd erg moeilijk om medestanders te vinden voor veranderingen. Voor een deel kwam dat zeker door een overmaat aan loyaliteit.
In andere organisaties wordt die loyaliteit geuit in een vorm van bedekte subversiviteit. Medewerkers vinden voor bureaucratie en procedures allerlei ‘work arounds’ uit. Richting management en kwaliteitscoördinatoren wordt braaf (loyaal) aan de regeltjes voldaan. Op papier klopt het allemaal, maar in de praktijk wordt anders gehandeld. En terecht vaak, want anders werkt het niet. Maar, dat laatste is voor de managers niet al te zichtbaar.
Ook in zo’n organisatie blijft veel disfunctionaliteit gehandhaafd. Wil iemand iets veranderen, dan wordt het weggewuifd met zinsnedes als “Ach, ik ga daar zo en zo mee om …”. Kortom, waar maak jij je druk om?! De ‘work arounds’ zijn omarmd en de extra bureaucratie om de schijn op te houden wordt voor lief genomen. Erg efficiënt is het allemaal niet, want er wordt veel tijd en geld besteed aan ballast. Maar, de managers zijn dankzij die loyaliteit tevreden. De formele en informele organisatie kennen intussen steeds minder overlap. De organisatie groeit en wordt zwaarder, de productiviteit per medewerker wordt steeds lager. Maar, probeer dat maar eens te meten en inzichtelijk te maken.
Loyaliteit, een overgewaardeerde eigenschap!
Citaten uit “The human side of enterprise”